In het hart van Utrecht, in winkelcentrum Hoog Catharijne, treffen wij een man die zijn stempel drukt op de lokale ondernemersgemeenschap. Jan Hagenouw -wie kent ‘m niet-, geboren Utrechter en ondernemer in hart en nieren, heeft een levendige visie voor de toekomst van de stad. En die visie presenteert hij met passie.

Over Jan

Jan verhuisde uit Utrecht toen hij één jaar oud was naar Gouda. Zoals Jan het noemt ‘het Leidsche Rijn van de jaren 60-70’. Toch bleef Utrecht aan hem knagen, dus op 17-jarige leeftijd trok hij terug naar zijn geboortestad om de studie HEAO Commerciële Economie te volgen. Sindsdien is hij niet meer weggegaan en woont hij inmiddels al jaren in Overvecht met zijn vrouw Georgina. De kids zijn al lang en breed het huis uit en sinds zeven jaar mag hij zichzelf al opa noemen. Jan geniet van zijn twee kleindochters, van wie de jongste telg pas 4 maanden oud is.

Jan begon zijn reis in de wereld van ondernemerschap op jonge leeftijd, met de oprichting van zijn eerste bedrijf, toen hij nauwelijks 19 jaar oud was. Deze onderneming, een reisorganisatie, bleek echter niet lucratief te zijn. Na een jaar van toewijding en inspanning, besloot hij een nieuwe koers te varen. “Met de reisorganisatie was geen droog brood te verdienen”, aldus Jan.

Horeca was zijn roeping

In zijn studententijd werkte hij in de horeca en dat beviel eigenlijk zo goed, dat hij in 1990 op 21-jarige leeftijd zijn eerste horecaonderneming oprichtte: de ‘Copperfield Pub’, gelegen in een klein stukje Hoog Catharijne aan de westkant van het station. Het was de horecazaak bij Sporthal Catharijne, aan het Jaarbeursplein, op de plek waar nu het plein voor het stadskantoor ligt. “Toen de sporthal als functie verdween, zijn wij nog een jaar of 10 doorgegaan als café-restaurant. Ik zeg altijd zo: we hebben nu een restaurant waarin je ook kunt borrelen en toen hadden we een kroeg waar je ook wat kon eten. Om de nuance maar even aan te geven.”

Zijn ondernemersreis vervolgde Jan in 2003 door een decennium lang de horeca van het toenmalig nieuwe Sportcentrum Galgenwaard te bedrijven. In 2009 opende hij zijn huidige onderneming Hagenouw Eten & Drinken in Winkelcentrum Hoog Catharijne, terwijl de ‘Copperfield Pub’ zijn deuren in 2010 sloot. Er waren enkele hobbels op de weg, zoals een kortstondig horeca-avontuur in Amersfoort dat niet het gewenste succes opleverde. Echter, door zijn vastberadenheid en veerkracht bleef hij streven naar succes. “Ik verdien nu met één zaak onder aan de streep hetzelfde als toen met drie zaken tegelijkertijd.”

Ondernemersbloed

Ondernemerschap zit diep geworteld in de familiegeschiedenis van Jan, met meer dan een eeuw aan ervaring in Utrecht. Zijn overgrootvader begon zijn reis vanuit Groningen naar Vreeswijk Jutphaas en toen naar Utrecht, waar hij een bedrijf oprichtte op wat nu het stationsplein is. Het gebouw diende als reisbureau, touringcarbedrijf, garage en woonhuis. “Mijn overgrootvader had destijds de exploitatie van de lijndienstbussen van Utrecht naar Leerdam, Vianen en andere bestemmingen. Totdat de Duitsers tijdens de oorlog alles onteigenden. Gelukkig bouwde mijn opa het bedrijf weer op, met een visie die vergelijkbaar is met wat Corendon nu doet, maar dan met tourbussen en hotels, onder andere aan het Gardameer.” Later, in de jaren ’70, had mijn vader een reisorganisatie met eigen reisbureaus, hoofdzakelijk gericht op vliegreizen. Inmiddels bestaan deze bedrijven niet meer.”

Familiebedrijf Hagenouw

Hagenouw Eten & Drinken is een echt familiebedrijf. Zo werkt de vrouw van Jan, Georgina, met regelmaat in de bediening en startte zijn zoon Rogier zijn loopbaan bij Hagenouw. Laatstgenoemde vertrok echter na korte tijd omdat hij dacht dat hij het elders beter kon krijgen. Wat bleek? Na twee jaar kwam hij toch terug en kon weer in de afwas beginnen. Jan vindt dat de normaalste zaak van de wereld: “tja, iedereen moet alles meemaken toch? En weet je, mijn eigen loopbaan begon met het bakken van kroketten aan de Reeuwijkse Plassen. Daar ben ik niet slechter van geworden.” Inmiddels werkt Rogier al zo’n 13 jaar bij Jan in de ‘zaak’, zoals Rogier dat zelf noemt. Ook werkt een neef van Jan al een hele tijd in de keuken van het restaurant.

Never a dull moment

Eigenlijk heeft Jan nooit een ‘gemiddelde’ dagindeling en er is nooit een saai moment. “Ik ben regelmatig in de zaak te vinden, soms openen en soms tot sluit. De laatste tijd heb ik behoorlijk wat lange dagen gedraaid, van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat. Daar heb ik er net vier van achter de rug. Maar dat geeft niet. Dit is ook deels uit noodzaak, want het is gewoon moeilijk om geschikt en gekwalificeerd personeel te vinden. In de horeca zijn er veel zzp’ers op de markt gekomen met erg hoge lonen. Een bedieningsmedewerker met nul ervaring die wil werken voor € 25 netto per uur, ja dat gaat gewoon niet. Daarom sta ik overal waar ik maar nodig ben: achter de bar, in de keuken, in de bediening. Alleen toiletten schoonmaken kan ik niet.”

Wat betekent Utrecht voor jou?

“Toen ik op mijn 17e weer naar Utrecht verhuisde, voelde het als een gezellig groot dorp, met zo’n 230.000 mensen. Maar sindsdien heb ik de stad zien veranderen – soms vooruitgaand, soms achteruit. We hebben gezien hoe de wegen smaller werden, terwijl de stad ambitieus blijft groeien in inwonersaantallen. Soms vraag ik me af of we wel op de juiste manier ruimte geven aan zowel de bewoners als de ondernemers.

Nu wonen we in een ruim huis in Overvecht, maar eigenlijk hebben we die extra ruimte niet meer echt nodig. Ik zou best naar een appartement willen verhuizen, maar bij veel van de nieuwbouwappartementen mag je alleen nog maar gebruik maken van deelvervoer. Dat vind ik niks. Ik heb twee auto’s waar ik veel plezier aan beleef. Laat ze de wegenbelasting maar afschaffen en kilometerheffing invoeren dan koop ik er nog een derde of vierde bij. Ik heb daar gewoon lol in. Mijn oom heeft trouwens als jarenlange Mazda-dealer in de stad een belangrijke rol in mijn voorliefde voor auto’s gespeeld. Hij heeft zijn hart en ziel in zijn zaak gestopt, en dat heeft me altijd geïnspireerd.”

Toekomst van het Utrechtse

Jan vindt dat het tijd is om te kijken naar oplossingen en ervoor te zorgen dat er op andere plekken of manieren voorzieningen komen. “Als we niet genoeg ruimte hebben, moeten we ook niet krampachtig proberen alles vol te proppen.”

De gemeente heeft wel frisse ideeën als het gaat om de overgang naar duurzame energie voor ondernemers en zo, aldus Jan. Maar hij benadrukt het belang ervoor te zorgen dat dit ook echt haalbaar is en dat de gemeente de ondernemers en ook de bewoners daarin faciliteert. “Denk maar aan die zero-emissie zone voor goederenvervoer.” Ook het weren van personenvervoer staat op de bestuursagenda voor de komende jaren. Dit baart Jan zorgen. “Weet je, uit onderzoek blijkt dat automobilisten die komen winkelen de grootste besteders zijn omdat ze vaak meer te besteden hebben. Ik zeg dit al jaren en misschien worden mensen er een beetje moe van. Als we die automobilisten wegjagen, gaan de uitgaven van ons winkelend publiek omlaag. Autobereikbaarheid is echt iets waar ik me veel zorgen over maak voor de komende jaren.”

Ondernemersverenigingen

Dit is ook een van de redenen waarom Jan in het bestuur van Belangenvereniging Hoog Catharijne en het Centrummanagement Utrecht zit. “Door het netwerk weet je met wie je moet praten en weet men wie je bent. Ook ben je bekend bij de wethouder en de burgemeester. Als je ergens een mening over hebt of invloed op wilt hebben, dan moet je dat ook handen en voeten geven en dan moet je daarover meepraten.

Ik heb best wel een mening en die uit ik ook. Als je vanaf de zijlijn alleen maar kritiek levert, dan ben je net die twee van de Muppetshow. Alles afkraken en iedereen uitlachen. Je moet zorgen dat je er onderdeel van bent. Bij het CMU hebben we verschillende portefeuilles en één daarvan is bereikbaarheid. Ik zet me daar al jaren voor in, dat gaat af en toe met duwen en trekken. Een van de dingen die op ons afkomt is bijvoorbeeld de knip op de Catharijnesingel.”

Gezamenlijkheid

Gezamenlijk belang gaat vóór eigenbelang als het aan Jan ligt. Hij vindt zijn betrokkenheid in de besturen van de verenigingen vooral waardevol voor mede-ondernemers. “Het is zeker niet mijn doelstelling om er zelf beter van te worden, maar om samen verder te komen. Je kunt leren van een ander.” Naast zijn bestuursdeelname bij het CMU en Belangenvereniging Hoog Catharijne, is Jan sinds 2,5 jaar actief als voorzitter van de Koninklijke Horeca Nederland in Utrecht. “Dat loopt allemaal wel door. Vooral in het CMU spelen een hoop dingen en heb ik veel contact met de gemeente. Bij het CMU zit ik namens de winkeliersvereniging van Hoog Catharijne, het minst drukke bijbaantje wat ik heb.” Bij laatstgenoemde vereniging onderhoudt Jan vooral contact met andere ondernemers en geeft gevraagd en ongevraagd advies aan vastgoedeigenaar Klépierre.

OfU

Vanaf het allereerste begin is Jan betrokken geweest bij het ontstaan van Ondernemersfonds Utrecht en vindt dat er echt goede stappen gezet zijn. “De laatste anderhalf jaar zijn er wat veranderingen geweest zoals een nieuw bestuur en een stukje extra professionaliteit. Overall doet OfU het gewoon goed. Het contact is kort, direct en ze zijn makkelijk bereikbaar. Een van de beste dingen die OfU heeft gedaan, is dat ze meer samenwerking hebben mogelijk gemaakt en de ‘freeriders’ – de mensen die wel profiteren maar niet betalen – zijn weg. Nu gaat het vooral om het enthousiasmeren van mensen om mee te denken, want ze betalen sowieso al mee.”

Langetermijnvisie

Vanuit de Belangenvereniging Hoog Catharijne is de lat erg hoog gelegd wat betreft de initiatieven en bestedingen vanuit de vereniging en OfU budget. “We vinden dat de bestedingen ten gunste moeten komen van álle betalers in het gebied, met economische meerwaarde. Of het nu gaat om winkels, horeca of kantoren. En we gaan voor projecten met een langetermijnvisie. Projecten zoals kerstdecoratie en informatiebalies zijn perfect, omdat ze goed zijn voor de eigenaar, kantoorbezoekers en shoppers. We sturen op niet teveel losse flodders, maar op meer structuur en samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld met CMU en Utrecht Marketing. Ik vind dat ze dat op Lage Weide ook goed hebben gedaan. Ze hebben daar echt een langetermijnvisie. Kijk maar naar de camerabeveiliging die ze goed op orde hebben.”

Verbindende rol

Jan ziet voor OfU vooral een verbindende rol weggelegd en vindt gebiedsoverstijgende samenwerkingen in zekere mate interessant. “We moeten hierbij kijken naar de gemeenschappelijkheid: als er iets gemeenschappelijk is dan kunnen we het uitrollen. OfU heeft hierin een faciliterende en verbindende rol. Wat mij betreft is het wel belangrijk om een visie te hebben over hoe we ons geld besteden. We moeten kijken naar de lange termijn en blijven bouwen aan de toekomst. We moeten blijven investeren in ons gebied.”